✍️ آراز نیوز

در آستانه سفر رسمی رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، به جمهوری آذربایجان برای شرکت در اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو)، روزنامه «فرهیختگان» که تمایلات ایرانشهری از خود بروز داده است، با انتشار مقاله‌ای بلند، تلاش کرد این سفر را از چارچوب همکاری‌های منطقه‌ای خارج کرده و آن را به بستری برای تهدید، تهمت و راستی‌آزمایی امنیتی از باکو تبدیل کند.

در این مقاله که به قلم علی ملکی نوشته شده، نویسنده با لحن تهدیدآمیز و بدون استناد به هیچ سند قابل‌راستی‌آزمایی، جمهوری آذربایجان را به «نقش احتمالی» در حملات نظامی اخیر اسرائیل به ایران متهم کرده و تأکید دارد که اگر ایران در این سفر از باکو «تضمین‌های امنیتی مشخص» نگیرد، این به گفته وی «عدم مطالبه‌گری» به‌عنوان چراغ سبز برای تداوم اقدامات دشمنان تلقی خواهد شد.

این ادعاها در حالی مطرح می‌شود که جمهوری آذربایجان و در راس آن رئیس‌جمهور الهام علی‌یئو شایعات مطرح شده از طرف ایران در مورد ورود پهپادهای اسرائیل از خاک این کشور را با قاطعیت رد کرده و اعلام کرده است که کشورش هرگز اجازه استفاده از حریم هوایی‌اش علیه ایران را نداده و نخواهد داد.

در بخش‌هایی از مقاله، نویسنده مدعی شده که پهپادهای اسرائیلی از حریم هوایی جمهوری آذربایجان وارد ایران شده‌اند، مخازن سوخت در دریای خزر برای جنگنده‌های مهاجم استفاده شده، و شواهدی از همکاری امنیتی باکو با تل‌آویو وجود دارد. با این‌حال، هیچ‌کدام از این ادعاها با سند و مدرک پشتیبانی نمی‌شود.

اجلاس اکو که با هدف توسعه همکاری‌های اقتصادی در منطقه برگزار می‌شود، در مقاله فوق عملاً به ابزاری برای اعمال فشار سیاسی بر آذربایجان فروکاسته شده است. نویسنده نه‌تنها خواستار گرفتن تضمین‌های امنیتی از میزبان شده، بلکه تهدید می‌کند که در صورت «راستی‌آزمایی نشدن» این اتهامات، ممکن است جمهوری اسلامی ایران به پاسخ «بازدارنده» متوسل شود.

ادبیات به‌کاررفته در مقاله، از نظر سبک و محتوا شباهت زیادی به مواضع منتشر شده در رسانه‌های سپاه پاسداران و رسانه‌های وابسته به جریان‌های شعوبی دارد که طی روزهای گذشته پس از شکست در مقابل اسرائیل تلاش کرده‌اند به نفرت‌پراکنی از باکو دست زده و روابط پرفرازونشیب ایران و آذربایجان را دوباره در کانال تنش وارد کنند. استفاده از کلیدواژه‌هایی نظیر «مرزهای شمالی ناامن»، «تجهیزات شنود اسرائیل در نخجوان» و «پایگاه پهپادی در قره‌باغ» بخشی از این ادعاهای بی‌اساس و فاقد پشتوانه و سند است که در این مقاله مطرح شده است.

به نظر می‌رسد حس دشمنی و نفرت نویسنده و روزنامه مذکور از موفقیت‌های آذربایجان به حدی است که برگزاری اجلاس اکو در شهر خانکندی، شهر آزاد شده از اشغال موجب تکدر خاطر نامبرده شده است. زیرا این اقدام آذربایجان برای برگزاری این اجلاس در سطح سران و در این شهر یعنی خانکندی، پیامی روشن از بازسازی حاکمیت ملی این کشور به جهان مخابره می‌کند. از همین روی مقاله مذکور به‌وضوح تلاش دارد با بی‌اهمیت جلوه‌دادن این رویداد و سوق‌دادن آن به عرصه امنیتی، موفقیت‌های دیپلماتیک آذربایجان را تحت‌الشعاع قرار دهد.

آنچه در این مقاله بازتاب یافته، نشانه‌ای آشکار از میزان خشم دو جناح متحد ایرانشهری و افراطی شعوبی در ایران از تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه و جایگاه رو‌به‌رشد جمهوری آذربایجان در معادلات اقتصادی و امنیتی قفقاز جنوبی است. تبدیل یک سفر رسمی اقتصادی به ابزار فشار دیپلماتیک، نه‌تنها با اصول همسایگی و احترام متقابل در تضاد است، بلکه نشان‌دهنده شکاف عمیق میان ادعای صلح‌طلبی ایران و رفتار واقعی نهادهای تصمیم‌گیر آن است.