کنار زدن تهران از معادلات منطقهای؛ روایت خروج بیسروصدای وزیر ایرانی از یک شام محرمانه در باکو

در یکی از تحولات کمتر رسانهایشده اما قابلتوجه، رسانه معتبر «میدلایستآی» گزارش داده که در ماه آوریل امسال، مقامات ارشد امنیتی و اطلاعاتی ترکیه و اسرائیل نشستی محرمانه در شهر باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان، برگزار کردهاند. به گزارش سرویس مانیتورینگ آراز نیوز؛ این دیدار بهمنظور تنظیم هماهنگیهای امنیتی و جلوگیری از برخوردهای نظامی در خاک سوریه انجام شده، جایی که هم ترکیه و هم اسرائیل نیرو، تجهیزات و پهپادهای فعال دارند.
بر اساس این گزارش، دو طرف در این نشست توافق کردهاند که یک «خط ارتباط اضطراری» (Hotline) میان نیروهای عملیاتی خود ایجاد کنند تا از هرگونه حادثه احتمالی ناشی از همپوشانی عملیات در سوریه جلوگیری شود. راغب سویلو نویسنده مطلب در میدلایستآی مدعی شده که فضای این نشست کاملاً دوستانه بوده است. پس از پایان جلسه رسمی، سران هیئتهای دو کشور به همراه تیمهایشان در یک رستوران سنتی در باکو گرد هم آمده و شام مشترکی صرف کردهاند.
اما آنچه این دیدار را به روایتی فراتر از یک جلسه امنیتی بدل کرده، حادثهای نمادین و غیرمنتظره در همان شب است. فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران، که بهطور رسمی در باکو به سر میبرد، بهطور اتفاقی وارد همان رستوران شد. طبق این مقاله، در حالی که وی مشغول نوشیدن چای بود، محافظان جمهوری آذربایجان به آرامی به راهنمای او اشاره کردند که مکان برای حضور او مناسب نیست. وزیر ایرانی بدون ایجاد تنش و بدون آنکه ظاهراً کسی از حاضران در هیئت ترکیه یا اسرائیل را شناسایی کند، رستوران را ترک کرد.
نویسنده مقاله با بازگو کردن این روایت به صورت نمادین وضعیت ژئوپولیتیکی جدید در منطقه را ترسیم کرده است؛ وضعیتی که در آن ایران، علیرغم حضور طولانیمدت در سوریه، بهتدریج از تحولات کلیدی کنار گذاشته میشود، در حالیکه ترکیه و اسرائیل با وجود اختلافات دیرینه در حال تعریف منافع مشترک تاکتیکی در زمینه تحولات امنیتی سوریه هستند.
دیدار در باکو، بهویژه با توجه به میزبانی جمهوری آذربایجان، نشانهای از نقش فزاینده باکو بهعنوان پل ارتباطی میان بازیگران منطقهای و همچنین کاهش وزن ایران در معادلات امنیتی خاورمیانه ارزیابی میشود.