✍️یادداشت آراز نیوز

اظهارات اخیر دونالد ترامپ درباره امکان فروش نفت ایران به چین، فارغ از نیت‌های سیاسی‌اش، فرصتی‌ست برای بررسی واقعیت توان تولید و صادرات نفت ایران.

طی هفت سال گذشته، مصرف داخلی نفت و میعانات گازی ایران به طور متوسط روزانه به بیش از ۴۰۰ هزار بشکه افزایش یافته است. این در حالی‌ست که ساختار اقتصادی کشور، به‌ویژه در دوران تحریم، بیش از پیش به یارانه انرژی و قیمت‌های سرکوب‌شده تکیه کرده و در نتیجه، سهم بیشتری از تولید نفت، به‌جای صادرات، صرف مصرف داخلی می‌شود.

از سوی دیگر، بیش از ۸۰ درصد نفت ایران از میادینی تولید می‌شود که عمر آن‌ها از نیم‌قرن گذشته فراتر رفته و به شدت نیازمند سرمایه‌گذاری برای نوسازی و افزایش ضریب بازیافت هستند. بدون دسترسی به فناوری روز، سرمایه خارجی و تجهیزات تخصصی، این میادین در بهترین حالت می‌توانند سطح تولید فعلی را حفظ کنند، نه افزایش دهند.

حتی اگر فرض کنیم تحریم‌ها به‌طور کامل برداشته شود، توان صادراتی ایران در شرایط فعلی از حدود ۱.۸ میلیون بشکه در روز فراتر نخواهد رفت. این رقم فاصله معناداری با دوران پیش از تحریم دارد و بعید است بدون اصلاح ساختار صنعت نفت و کاهش وابستگی به مصرف داخلی، ایران بتواند به آن دوران بازگردد.

بنابراین، فروش نفت به چین یا هر کشور دیگری، بیشتر از آنکه به فضای دیپلماتیک وابسته باشد، به ظرفیت واقعی ایران برای تولید مازاد، حمل، بیمه و دریافت پول نقد بستگی دارد. مسائلی که هنوز حل‌نشده باقی مانده‌اند.

در نهایت، واقعیت این است که ایران تا زمانی که نتواند اقتصاد انرژی خود را اصلاح کند، صادرات پایدار نخواهد داشت، چه ترامپ اجازه بدهد، چه ندهد.