پس از جنگ با اسرائیل؛ برگزاری جشن مهرگان و برجستهسازی گفتمان ملیگرایی فارسی در ایران

آرازنیوز
امروز جشن مهرگان در چند شهر ایران از جمله کرمانشاه، اصفهان و کرمان برگزار شد. در بیستون کرمانشاه، این آیین با موسیقی محلی، نمایشهای آیینی و صنایعدستی همراه بود و در اصفهان، زرتشتیان با اوستاخوانی، اجرای سرود، نمایشهای هنری و مسابقات گروهی، مهرگان را گرامی داشتند. همچنین در کرمان، مقامهای دولتی این جشن را نمادی از «وحدت ملی» توصیف کردند.
به گزارش آرازنیوز؛ اما فراتر از برگزاری یک جشن آیینی در میان اتنیک فارس، روند تازهای در جمهوری اسلامی ایران دیده میشود. پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، حاکمیت بهطور چشمگیری بر گفتمان ملیگرایی باستانگرایانه آریایی-فارسی تأکید میکند؛ رویکردی که در اوایل انقلاب ۱۳۵۷ از سوی انقلابیون مذهبی، از جمله علی خامنهای، بهعنوان «تجلیل از طاغوت» مورد انتقاد قرار میگرفت. اکنون همان گفتمان که روزگاری نکوهیده بود، بهعنوان ابزاری برای بازنمایی «هویت ملی و انسجام ملی» مطرح میشود.
این تغییر رویکرد در شرایطی است که ایران کشوری چندملیتی است و ملتهای گوناگون از جمله تورکها، بلوچها، عربها و دیگر ملتها در آن زندگی میکنند. برجستهسازی یک نوع ملیگرایی تکاتنیکی و تحمیل هویت تاریخی-فرهنگی فارس بر سایر ملتها، نه تنها نمیتواند به انسجام ملی بینجامد، بلکه خطر تشدید شکافهای اجتماعی را نیز در پی دارد.
تحلیلگران بر این باورند که اگر حکومت مرکزی ایران واقعاً به دنبال همزیستی، همبستگی و انسجام اجتماعی است، باید حقوق ملی و فرهنگی همه ملتهای ساکن کشور را به رسمیت بشناسد. همانطور که امروز فارسها اجازه دارند جشنهای تاریخی و ملی خود را برگزار کنند، ملتهایی همچون تورکهای آذربایجان جنوبی نیز باید حق داشته باشند میراث فرهنگی و ملیگرایی خود را آزادانه پاس بدارند. تنها در چنین شرایطی است که میتوان از یک انسجام واقعی و همزیستی پایدار در ایران سخن گفت.
نیروهای امنیتی حکومت مرکزی ایران سالهاست مانع برگزاری آیینهای ملی و مسالمتآمیز در آذربایجان میشوند. از جمله مراسم بزرگداشت سالروز تولد بابک خرمدین در قلعه بَز، گرامیداشت روز جهانی زبان مادری و تجمعات اعتراضی برای حمایت از دریاچه اورمیه. این نیروها نهتنها از برگزاری چنین برنامههایی جلوگیری میکنند، بلکه با شهروندانی که در این مراسمها شرکت میکنند نیز با خشونت برخورد کرده و بسیاری را بازداشت و با پروندههای قضایی مواجه ساختهاند.