‏👤 بابک چلبیانلی

‏فعالین و کنشگران آذربایجانی برای دستیابی به حقوق معوقه زبانی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و دیگر خواسته‌هایشان باید به جای تکیه بر شکایات و گلایه‌های اینترنتی، به تأسیس یک حزب فراملی و فرا جناحی روی آورند. توییت کردن و اعتراضات اینستاگرامی به تنهایی نمی‌توانند در میدان سیاست و سپهر سیاسی ایران حقوق آذربایجانیان را محقق کنند، هرچند که فعالیت در شبکه‌های اجتماعی نیز لازم و تاثیرگذار است و باید ادامه یابد.

‏اگر آذربایجانی‌ها نتوانند زیر یک چتر واحد گردهم آیند، حلقه‌های قدرت ضد آذربایجانی اجازه نفس کشیدن را نیز به آنان نخواهند داد. این حلقه‌ها در طول ۴۵ سال گذشته با استفاده از رانت و فساد اقتصادی به شدت قدرتمند شده‌اند. تأسیس یک حزب پیرامون به مرکزیت تبریز و محوریت ⁧ #آذربایجان⁩ در ایران ضرورت غیرقابل انکاری است.

‏حاکمیت نیز به نوعی نیاز به یک نرمش و آرامش اجتماعی دارد و آذربایجانی‌ها باید قهر از سیاست را کنار بگذارند و با فعالیت هوشمندانه در مقابل گروه‌های فشار ضد آذربایجان و پیرامون بایستند. چند گروه فاسد با سوءاستفاده از باورهای مذهبی، ثروت کشور را به یغما برده‌اند و تنها گروهی که توان بالقوه مقابله با آن‌ها را دارد، آذربایجان است. باید از این فرصت برای آرمان انسان آذربایجانی و هر فرد آزادی‌خواه استفاده کرد.

‏تأثیرات سیاسی و لزوم اتحاد

‏برای تغییر بنیادین و تحقق حقوق ملی تمام ملل در ⁧ #ایران⁩، باید موجودیت تمامی بالاخص ملت تورک در ایران به رسمیت شناخته شود. در غیر این صورت، تفسیرهای مغرضانه و تحریف‌های تاریخی «کوچک زاده ای» ما را یک روز به عنوان “آذری!”، روزی دیگر “ایرانی اصیل” و روزی دیگر “قوم وحشی” و …معرفی خواهند کرد.

‏گرچه شخصاً اعتقاد دارم ذهنیت کنونی حاکم بر ایران به این راحتی موجودیت ملل دیگر، بالاخص تورک‌ها، را به رسمیت نخواهد شناخت، اما نباید با فرار از میدان، بازی را دو دستی به رقیب واگذار کرد. پزشکیان بدون وجود حمایت سیستماتیک و تشکل‌های آذربایجانی بازیچه تمامیت‌خواهان خواهد شد.

‏در انتخابات اخیر، همه برنده‌ها می‌توانند به راحتی بازنده شوند. ۵۱ درصدی که با بایکوت اعتراض خود را به حاکمیت نشان دادند، بزرگ‌ترین گروه برنده بودند. پیرامون به محوریت آذربایجان و اصلاح‌طلبان پوسیده نیز با برگشت به بازی برنده شدند. حاکمیت با انتخاب شدن پزشکیان یک نفس راحت کشید و به نظر می‌رسد بیت خامنه‌ای با پزشکیان راحت‌تر خواهد بود.

‏با این حال، اگر آذربایجان به هر دلیلی نتواند میدان‌داری کند، تمامی برندگان به زودی بازنده خواهند شد. بعد از انتخابات، کنشگران باید رئیس‌جمهور را با انتقادات خود تحت فشار قرار دهند. بدون انتقاد، هیچ دولتی خود را ملزم به اجرای تعهدات خود نخواهد کرد.

احزاب سیاسی «حرکت ملی آزربایجان»

احزاب سیاسی حرکت ملی آذربایجان نباید آرمان‌ها و اهداف خود را فدای احساسات جو انتخاباتی کنند. بدون وجود احزاب سیاسی حرکت ملی آذربایجان شاید حاکمیت تن به پذیرش پزشکیان نمی‌داد. و این شاید یکی از نتایج فعالیت چند دهه اخیر حرکت ملی آزربایجان بود انتخاب شدن پزشکیان بی‌شک با حمایت آذربایجان و به همراهی پیرامون بود.

نظر عباس عبدی، یکی‌از تئورسینهای برجسته جمهوری اسلامی ایران، مبنی بر ضرورت داشتن یک رئیس‌جمهور آذری[تورک]، نشان‌دهنده تلاش‌های اتاق‌های فکر حکومت برای کنترل جامعه ناراضی آذربایجان جنوبی و منحرف کردن «حرکت ملی آذربایجان» است. این اظهارات خطرناک می‌تواند بخشی از یک استراتژی بزرگتر برای جذب و خنثی کردن اعتراضات و مطالبات مردمی این منطقه باشد. فعالین «حرکت ملی آذربایجان» باید با هوشیاری کامل و استراتژی‌های هوشمندانه به این ترفندها واکنش نشان دهند، خواسته‌های خود را به صورت شفاف و منسجم تدوین کرده و از طریق کانال‌های قانونی در داخل پیگیری کنند تا بتوانند از انحراف و تضعیف جنبش خود جلوگیری کنند.

تمامی اینها حکایت از این دارد که حاکمیت ایران «حرکت ملی آذربایجان» را برای موجودیت خود یک تهدید جدی ارزیابی کرده است. ایران هیچ یک از اپوزیسیون‌ها، از سلطنت‌طلب‌ها گرفته تا مجاهدین و جمهوری‌خواه‌ها را برای خود به اندازه گفتمان دموکراسی‌خواهان و برابری‌طلب جنبش ملی آذربایجان «آزادی، عدالت و حکومت ملی» تهدید نمی‌داند.

لازم است فعالین ملی آذربایجان زیر چتر حرکت ملی با ارزیابی وضع موجود پسا انتخاباتی، با استراتژی‌های جدید به راه خود ادامه دهد. جهان در حال گذر از قطب‌بندی موجود بعد از جنگ جهانی دوم است. اگر به این راحتی از آرمان‌های خود دور شویم، آینده ما روشن نخواهد بود.

استفاده پزشکیان از مشاوران کنشگران آزربایجانی و حمایت‌های لازم

اعتقاد دارم پزشکیان باید از شخصیت‌هایی آذربایجانی همچون حیدر بیات و ابراهیم رشیدی به عنوان مشاور استفاده کنند. تأثیر چنین شخصیت‌هایی برای ما از یک وزیر هم بیشتر خواهد بود.

در نهایت، با در نظر گرفتن تمامی این مسائل، لازم است تا فعالین و کنشگران آذربایجانی (داخل) به تاسیس یک حزب قوی و تأثیرگذار بپردازند تا بتوانند با اتحاد و همکاری، حقوق خود را در سپهر سیاسی ایران محقق کنند.