رشد بیرویه معادن و تبعیض ساختاری؛ «سهند آوا» و روستاهای بستانآباد قربانی استعمار منابع در آذربایجان

✍️آراز نیوز
درحالیکه جمهوری اسلامی با پروژههای عظیم و پرهزینه در حال آبرسانی به مناطق کویری ایران است، مردم آذربایجان با تاراج منابع طبیعی، تخریب محیطزیست و بیتوجهی ساختاری به مشکلات زیستمحیطی و معیشتی ناشی از فعالیت بیضابطه معادن روبرو هستند.
تصاویر منتشرشده در شبکههای اجتماعی، گلایه یکی از اهالی روستای «سهند آوا» از رشد افسارگسیخته معادن در استان آذربایجان شرقی را نشان میدهد؛ وضعیتی که نهتنها با هیچ نظارتی همراه نیست، بلکه تبعات زیستمحیطی و اجتماعی سنگینی بر منطقه تحمیل کرده است.
ساکنان این روستا میگویند که طی سالهای اخیر، استخراج بیضابطه پوکه معدنی و دیگر مواد معدنی در دامنههای کوه سهند بدون نظارت زیستمحیطی و برنامهریزی کارشناسی انجامشده و آسیبهای گستردهای به زمینهای کشاورزی، مراتع، منابع آبی و پوشش گیاهی منطقه وارد کرده است.
یکی از مهمترین نگرانیهای اهالی، تأثیر مستقیم فعالیت معدن بر وضعیت بحرانی تالاب «قورو گؤل» است؛ تالابی که در سالهای اخیر با خطر خشکی کامل مواجه بوده و حالا حوزه آبریز آن در معرض تهدید مستقیم قرار دارد. فعالان محیطزیست منطقه میگویند که گردوغبار ناشی از فعالیت ماشینآلات معدنی، علاوه بر آلودگی هوا، موجب فرسایش خاک و کاهش بارندگی محلی شده است.
یکی از اهالی این منطقه میگوید: «با ادامه این روند، بسیاری از روستاهای اطراف سهند در آستانه تخلیه کامل قرار دارند. کشاورزی و دامداری که شالودهی اقتصاد این مناطق بود، رو به نابودی رفته است.»
این در حالی است که سیاستهای کلان دولت جمهوری اسلامی ایران درزمینهی انتقال آب از دریای عمان به مناطق مرکزی چون اصفهان، یزد و کرمان با سرمایهگذاریهای میلیاردی همراه بوده، اما آذربایجان همچنان با کمتوجهی و محرومیت ساختاری مواجه است. ساکنان منطقه این وضعیت را مصداقی از تبعیض سیستماتیک و رویکرد «استثمار منابع» در قبال آذربایجان میدانند.
از سوی دیگر، کارشناسان هشدار میدهند که تداوم بهرهبرداری بدون ضابطه از منابع معدنی نهتنها زیستبوم سهند را دستخوش تخریب جبرانناپذیر خواهد کرد، بلکه به موج جدیدی از مهاجرت روستایی و تخلیه تدریجی سکونتگاههای محلی خواهد انجامید.
رشد بیرویه معادن و تبعیض ساختاری؛ «سهند آوا» و روستاهای بستانآباد قربانی استعمار منابع در آذربایجان
✍️آراز نیوز
درحالیکه جمهوری اسلامی با پروژههای عظیم و پرهزینه در حال آبرسانی به مناطق کویری ایران است، مردم آذربایجان با تاراج منابع طبیعی، تخریب محیطزیست و بیتوجهی… pic.twitter.com/lZgnoOrfGH
— Araz News (@ArazNews_org) July 19, 2025